ՀՅԴ Հայաստանի ԳՄ ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելեանը 24News.am-ի տաղաւարում չափազանց կարեւոր յայտարարութիւն-բացայայտումներ է արել Արցախի հայաթափմանը նախորդած իրողութիւնների մասին: Քանի որ փաշինեանական ագիտպրոպը սովորոյթի համաձայն մշտապէս ձգտել է սեփական դաւադիր գործողութիւնները բարդել ուրիշի վրայ, ներքեւի կէտէրը շատ ծանր է տարել. Այսպէս.
-Արայիկ Յարութիւնեանին որեւէ մէկը չի պարտադրել հրաժարական տալ: Նա, տեղեկանալով առ այն, թէ ինչ է պայմանաւորուել Փաշինեան-Ալիեւ-Էրդողան եռեակը, եւ ինչ է սպասւում Արցախին, աղէտից մէկ շաբաթ առաջ լքել է պաշտօնը եւ հեռացել: Արայիկ Յարութիւնեանն ինքնակամ հեռանալուց առաջ նաեւ այդ մասին շատ պարզ ասել է՝ իմ մնալն այլեւս անիմաստ է, քանի որ այլեւս ոչ մի լուծում չեմ տեսնում: Այս մասին լաւ գիտի թէ՛ Նիկոլ Փաշինեանը, թէ՛ Արցախի բարձրաստիճան պաշտօնեաները, որոնք չէն խօսում այդ մասին:
-Զաւեշտ է, որ ասում են՝ Դաշնակցութիւնը Արցախում յեղաշրջում իրականացրեց եւ յանձնեց երկիրը: ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ Դաւիթ Իշխանեանին ԱԺ նախագահի պաշտօն տալու առաջարկն արել է հէնց Արայիկ Յարութիւնեանը՝ աղէտից մի քանի շաբաթ առաջ: Արայիկ Յարութիւնեանը շատ երկար խնդրել է, յետոյ այդ խնդրանքին միացել են Արցախի այլ բարձրաստիճան գործիչներ: Արցախի 33 պատգամաւորի շարքում ՀՅ Դաշնակցութիւնն ունի 3 պատգամաւոր, եւ ամենամեծ ցանկութեան դէպքում չէր կարող յեղաշրջում անել եւ Դաւիթ Իշխանեանին ընտրել ԱԺ նախագահ: Աւելին, այդ օրերին Արայիկ Յարութիւնեանին բազմիցս յորդորուել է չտալ հրաժարական, քանի որ դա կարող էր ունենալ անդառնալի հետեւանքներ:
-Արայիկ Յարութիւնեանի հեռանալուց յետոյ ստեղծուած անիշխանութեան պայմաններում կարգավիճակ չունեցող որոշ անձինք, ինչպիսիք են Սամուել Բաբայանն ու ուրիշներ, օգտուելով ստեղծուած ծանր իրավիճակից, յայտնուել էին ասպարէզում, վարում էին սեպարատ բանակցութիւններ թշնամու հետ:
— ՀՅ Դաշնակցութիւնը լաւագոյնս գիտակցելով բոլոր ռիսկերը եւ վտանգները, հասկանալով, որ այս ամէնը կարող է եւ լինել ծուղակ, այնուամենայնիւ, ստանձնել է ԱԺ նախագահի պաշտօնը՝ աղէտի նախօրեին Արցախին օգտակար լինելու առաքելութիւնն աւելի բարձր դասելով քաղաքական դիւիդէնտներից:
-Արցախի նախագահի ընտրութիւններից առաջ Ադրբեջանն ուժեղացրել է սպառնալիքները, տեղի է ունեցել Արցախի Անվտանգութեան խորհրդի նիստ, ստեղծուած իրավիճակի մասին պարբերաբար զեկուցուել է Նիկոլ Փաշինեանին, ով ամէն ինչից տեղեակ է եղել: Ստեղծուած իրավիճակում հաշուի է առնուել այն հանգամանքը, որ, եթէ Ադրբեջանը որոշել է յարձակուել, այսպէս թէ այնպէս յարձակուելու է, եւ որոշուել է ընտրել նախագահ՝ պետութեան կեանքը կազմակերպելու եւ, ամենակարեւորը, դիմադրութիւն ցոյց տալու համար: Արդիւնքում՝ ստեղծուած անիշխանութիւնը վերացնելու եւ Արցախին սպառնացող վտանգները կանխելու համար Արցախի ԱԺ-ն անկուսակցական Սամուել Շահրամանեանին ընտրել է նախագահ: Վերջինս, գիտակցելով պահի լրջութիւնը, մտել է այդ պատասխանատուութեան տակ:
-Աղետի օրերին Ադրբեջանը պահանջել է, որ Արցախի Հանրապետութեան լուծարման մասին փաստաթուղթն ընդունի Արցախի Ազգային ժողովը, որը չի ընդունուել Արցախի ղեկավարութեան կողմից:
-Նիկոլ Փաշինեանն աղէտի օրերին Էրդողանի եւ Ալիեւի հետ պայմանաւորուածութեան համաձայն յայտարարել էր, որ ինքը որեւէ կերպ չի խառնուելու Արցախում տեղի ունեցող ցեղասպանութեանը եւ միայն զբաղուած էր Գորիսում գաղթականներին վերահսկելով, որ վերջիններս իր դէմ դուրս չգան:
— Նիկոլ Փաշինեանը ոչ միայն տեղեակ է եղել Արցախի պետութեան լուծարման փաստաթղթի գոյութեան մասին, այլեւ աշխատել է դրա վրայ՝ ներկայացնելով առաջարկներ: Աւելին, փաստաթուղթը մի քանի անգամ ուղարկուել է Երեւան եւ հետ է ուղարկուել Ստեփանակերտ, եւ այս մասին գիտի թէ՛ Արցախի խորհրդարանի պատգամաւորների մեծ մասը, թէ՛ առանձին տարբեր պաշտօնեաներ, որոնք, ցաւօք, չէն խօսում այդ մասին:
