«Մի անգամ յիմարացրու ինձ, ամօթ քեզ, յիմարացրու ինձ երկու անգամ, ամօթ ինձ»
Ադրբեջանը մէկ անգամ խաբեց աշխարհին, հսկայական ամօթը նստած իր ուսերին, թւում է, որ նորից է խաբում աշխարհին, աւելի մեծ ամօթ է ստեղծւում, բայց այս անգամ այն պատկանում է անտարբեր աշխարհին, որը դեռեւս չի մտահոգուել: արթնացել է, մինչդեռ հայերը չորս տարուց աւելի է որ քուն չունեն:
Ամէն ինչ սկսուեց 2020 թուականի աշնանը, երբ Ադրբեջանը, Թուրքիայի եւ ուրիշների աջակցութեամբ, յարձակուեց Արցախի խաղաղ հայ բնակչութեան վրայ եւ 44 օր շարունակ ռումբեր ու հրթիռներ թափեց եւ սանձարձակ մարդասպան անօդաչու թռչող սարքեր բաց թողեց քաղաքացիական ենթակառուցուածքների վրայ՝ ներառեալ դպրոցներ, հիւանդանոցներ եւ կրօնական վայրերը։ Դրան յաջորդեց մարդու իրաւունքների աներեւակայելի խախտումները, որոնք աւարտուեցին Ադրբեջանի կողմից հայաբնակ շրջանների 10-ամսեայ շրջափակմամբ, որը յանգեցրեց հայերի բռնի տեղահանմանը եւ էթնիկ զտմանը, ինչը մարդու իրաւունքների միջազգային փորձագէտներն անուանեցին ցեղասպանութիւն:
Արդարադատութեան միջազգային դատարանը Ադրբեջանին կոչ է արել դադարեցնել. ՄԱԿ-ի յատուկ զեկուցողները Ադրբեջանին կոչ են արել դադարեցնել. Մարդու իրաւունքների եւրոպական դատարանը Ադրբեջանին կոչ է արել դադարեցնել. Առաջատար իրաւաբանները Ադրբեջանին կոչ են արել դադարեցնել.
Ադրբեջանը կանգ չի առել:
Փոխարէնը, Ադրբեջանը կրկին որսի մէջ է, եւ իր հայեացքն ուղղւում է դէպի այն, ինչը դիւրին թիրախներ չպէտք է լինէր՝ քաղաքականութիւն մշակողներ եւ ընդհանուր առմամբ հանրութիւնն ու հանրային կարծիքը: Այս անգամ Ադրբեջանը յուսահատօրէն եւ, ցաւօք սրտի, որոշակի յաջողութեամբ փորձում է օգտուել Արցախում իր պատճառած մարդկային կործանարար քաղաքականութեան նկատմամբ համատարած անտարբերութիւնից: Նա բոլորի վրայ յոյս է դրել ուսերը թօթուել եւ խօսակցութիւնը փոխելու վրայ:
Բայց կեանքը չի կարող, կամ գոնէ այն չպէտք է շարունակուի այսպէս:
Կլիմայի փոփոխութեան հարցերով ՄԱԿ-ի Կողմերի 29-րդ համաժողովը (COP29) մեկնարկում է այս շաբաթ Ադրբեջանում, մի երկրում, որի տնտեսութիւնը գրեթէ բացառապէս կախուած է գետնի ընդերքից արտահանուած վառելիքից, ունի հարիւրաւոր քաղբանտարկեալներ, այդ թւում՝ լրագրողներ, քաղաքական գործիչներ եւ ազգակրական փոքրամասնութիւններ, ինչպիսիք են հայերը։ Արցախից։
Սա, միմիայն հայութեան հարցը չէ։ Բազմաթիւ լայնածաւալ քաղաքացիական բողոքներ, արձանագրելով մարդու իրաւունքների վերաբերեալ օրինական եւ լուրջ մտահոգութիւններ, ինչպէս նաեւ միջազգային մամուլում հրապարակուած յօդուածների տարափը, ցոյց տուեցին, որ Ադրբեջանի կառավարութիւնը նաւթի վրայ հիմնուած, կոռումպացուած եւ ճնշող ռեժիմ է: Հայերը դա շատ լաւ գիտեն առաջին ձեռքից, եւ այժմ, կարծես թէ, խօսքը դուրս է գալիս: Նրա դիկտատոր՝ Իլհամ Ալիեւը մնում է իշխանութեան ղեկին այն պահից, երբ աւելի քան 20 տարի առաջ այդ ամրոցը ժառանգեց իր հորից:
Մենք ողջունում ենք Եկեղեցիների Համաշխարհային Խորհրդի հրաւէրը բոլոր բարի կամքի մարդկանց՝ այս կիրակի օրը՝ նոյեմբերի 10-ին, Ժընեւում, Շուեցարիայում, միանալու աղօթքին՝ յանուն Հայաստանի խաղաղութեան, Արցախի փախստականներին աջակցելու եւ Ադրբեջանում հայ պատանդների ազատ արձակման համար։ , Ադրբեջանում COP29-ի բացման նախորդ օրը.
Մենք քաջալերում ենք մեր համայնքներին ականջալուր լինել կոչին եւ այցելել տեղական եկեղեցիներ այս կիրակի՝ միանալու Հայաստանի եւ Արցախի համար աղօթքի օրուան՝ ի համերաշխութիւն Եկեղեցիների համաշխարհային խորհրդի եւ մեր երկու կաթողիկոսների հետ։
Ողջունում ենք թէ՛ Առաջնորդարանի եւ թէ՛ Թեմի տեղական հայկական աւագ դպրոցների նախաձեռնութիւնները, որոնց աշակերտներն այս շաբաթ Ֆերահեան հայկական դպրոցից/Սրբոց Նահատակաց հայկական եկեղեցուց երթով կը մեկնէն դէպի Սուրբ Պետրոս հայկական եկեղեցի՝ իրազեկելու արցախցիների ծանր վիճակի մասին, ապահովելու նրանց անվտանգութեամբ եւ ապահովութեամբ միջազգային երաշխիքներով վերադարձի իրաւունք եւ արագացնել Բաքւում դեռեւս անօրինական գերութեան մէջ գտնուող հայ պատանդների եւ գերիների ազատ արձակումը։
Մենք հպարտ ենք եւ աջակցում ենք ՀԵԴի աննկուն յանձնառութեամբ՝ վերջին չորս տարիների ընթացքում ամէնուր եւ յատկապէս Արցախում հայ ժողովրդի իրաւունքների պաշտպանութեան հարցում։ Վերջերս՝ սեպտեմբերին մեր ժողովրդի տոկունութեան եւ դէպի Արցախ վերադարձի անկոտրում ուղու ոգեկոչմամբ եւ երէկ երեկոյեան Շուշիի մոմավառութեամբ։
Վերջապէս, մենք պէտք է հաստատակամ եւ վճռական մնանք Հայ դատին մեր յանձնառութեան մէջ՝ միահամուռ աշխատելով պաշտպանելու մեր հայ լինելու իրաւունքը, պահպանելու մեր մշակութային ժառանգութիւնը Արցախում՝ ապահովելով հայերի վերադարձի եւ հայ գերիների ազատ արձակման իրաւունքը, եւ շարունակելով դա անել ԱՄՆ-ում վերանորոգուած քաղաքական ակտիւութեամբ Ամերիկայի Հայ Դատի Յանձնախմբի և ՀԴՅ Արևմտեան Շրջանի միջոցով:
