Հայաստանում Դաշնակցութեան վերընձիւղումից ի վեր օրախնդիր է եղել երիտասարդութեան հետ աշխատանքը։ Երիտասարդութիւնն է, որ պատմական տարբեր ժամանակաշրջաններում երբեմն թուացեալ անտարբեր, սակայն վերջնարդիւնքում առաջամարտիկն է դարձել անկիւնաքարային շրջադարձերի եւ պտտել է պատմութեան անիւը։
2018 թուականին այսօրուայ իշխանութիւնը մոլորեցրեց հայ հանրութեանը, ամբոխավարական կոչերով եւ խոստումներով երկիրը մտցրեց փոփոխութիւնների նոր փուլ։ Փոփոխութիւններ, որոնք, ցաւօք, կործանարար դարձան։ Այդ ժամանակ կրկին հայ երիտասարդութիւնը, սոցիալական արդարութեան, հաւասարութեան եւ զարգացման արդար նպատակներ հետապնդելու ազնիւ մղումներով, դարձաւ տեղի ունեցող իրադարձութիւնների լոկոմօտիւը, ինչը ժողովրդին դրական փոփոխութիւնների եօյս ներշնչեց։ Իրական քաղաքական նպատակները, սակայն, որոնք գաղտնի էին պահւում ժողովրդից, այլ էին եւ աղէտաբեր։
Հայաստանում ՀՅԴ երիտասարդական միութեան գործունէութիւնը արդարացիօրէն կարելի է բաժանել 3 շրջանի։
Առաջինը մինչեւ 2018 թուականն էր, երբ Հայաստանը յարաբերականօրէն անվտանգ եւ կայուն պետութիւն էր։
2016 թուականի Ապրիլեան պատերազմը առիթ դարձաւ, որ ՀՅԴ ՀԵՄ տասնեակ ընկերներ ձեռք բերէն նաեւ մարտական փորձառութիւն՝ դառնալով աւագ սերնդի հետեւորդը նաեւ այս ուղղութեամբ։
Այդ շրջանում, սակայն, երկրում օրէցօր խորանում էր սոցիալական անարդարութիւնը՝ մեծացնելով անդունդը հասարակութեան տարբեր շերտերի միջեւ։ Իրաւամբ այս շրջանն էր, որ օգտագործուեց դրսի եւ ներսի շատ ուժերի կողմից՝ նախապատրաստելու 2018 թուականի «ժողովրդական» շարժումը։ Այս շրջանում ՀՅԴ ՀԵՄ-ը տարբեր առիթներով երիտասարդական-քաղաքական դաշտում փորձում էր բարձրացնել սոցիալական անարդարութեանը վերաբերող հարցեր, մասնակիցը դառնալ հասարակական տարբեր շարժումների՝ փորձելով դառնալ նաեւ հաւասարակշռող ուժ այդ շարժումների մէջ բացասական տարրերի բացառման համար։ Զուգահեռաբար փորձ էր կատարւում քարոզել ազգայինը՝ ընդլայնելով ազգային արժէքներ կրող երիտասարդութեան շրջանակը։
Որպէս երկրորդ շրջան կարելի է առանձնացնել 2018 թուականի ժողովրդական շարժումից մինչեւ 2020 թուականի քառասունչորսօրեայ պատերազմն ընկած ժամանակահատուածը, որը նշանաւորուեց ազգային հարցերում հետընթացով, երբ նախկին ամէն երեւոյթի մերժման քօղի տակ փորձ էր կատարւում տարբեր ուղղութիւններով հարուած հասցնել ազգային արժեհամակարգին։ Հայ առաքելական սուրբ եկեղեցու, հայ մշակոյթի, մեր յաղթանակների եւ հերոսների, ազգային տօների, հաեօց պատմութեան, հաեօց լեզուի, ինչպէս նաեւ ուղիղ կերպով Դաշնակցութեան հասցէին ուղղուած բազմաթիւ հարուածներն անտարբեր չէին կարող թողնել ՀՅԴ երիտասարդական միութեանը։ Այս շրջանում էր, որ ՀՅԴ ՀԵՄ-ը իջաւ երիտասարդական-քաղաքական ասպարէզ՝ որպէս ամէն ազգայինի պաշտպան եւ կարողացաւ իր ուրոյն խօսքն ասել այս ասպարէզում։ 2019 թուականի նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին տեղի ունեցաւ այդ շրջանի համար աննախադէպ բողոքի նստացոյց․ գործողութիւններ, որոնք ուղղուած էին օրուայ կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ սպորտի նախարարի դէմ, որը պատասխանատու էր կրթական համակարգում տեղի ունեցող ապազգային փոփոխութիւնների նախագծի համար։ Այդ օրերին առաջ քաշուեց նախարարի հրաժարականի պահանջը, որը, չնայած վերջնական արդիւք չունեցաւ, բայց հասարակութեան աչքին բառացիօրէն ոչնչացրեց Արայիկ Յարութիւնեանի արհեստածին հեղինակութիւնը՝ որպէս նախարարի։ Յետագայում տարբեր ձեւաչափերով շարունակուեց պայքարը մինչեւ հէնց իշխանութեան ներքին որոշմամբ՝ Արայիկ Յարութիւնեանի պաշտօնից ազատումը։ Նստացոյցն օրեր շարունակ լրատուականների ամենժամեայ լուսաբանման առարկան էր դարձել, քաղաքացիների համար առիթ՝ գործող իշխանութեան ապազգային քաղաքականութեան դէմ իրենց վերաբերմունքն արտայայտելու։
Սրան զուգահեռ, նոյն թուականին ՀՅԴ ՀԵՄ-ը սոցիալական անարդարութեանը նպաստող եկամտային հարկի համահարթեցման գաղափարի դէմ տարբեր բողոքի գործողութիւններ իրականացրեց՝ բարձրաձայնելով այդ փոփոխութիւնների հնարաւոր բացասական ազդեցութիւնը եւ սոցիալական անարդարութեան խորացման սպառնալիքը։ Կարեւոր է նշել, որ բողոքի այս երկու գործողութիւնների ժամանակ էլ դեռ հանրային լայն աջակցութիւն ունեցող Նիկոլ Փաշինեանը, առիթ ստեղծելով, եկաւ եւ հանդիպեց ՀՅԴ երիտասարդականի ընկերների հետ, սակայն դրանով իր անձի ու գործունէութեան մասին դրական տպաւորութիւն թողնելու ջանքերը հակառակ ազդեցութիւն ունեցան։
Երրորդ՝ հետպատերազմեան շրջանը, հիմնուած է այնպիսի ցաւալի իրողութիւնների վրայ, ինչպիսիք են պատերազմում պարտութիւնը, դաւաճան իշխանութան առկայութիւնը եւ ՀՀ իշխանութեան՝ երկիրն անդունդը տանող դաւաճանական քաղաքականութիւնը։ ՀՅԴ երիտասարդականը կարեւոր մասնակցութիւն ունեցաւ 44-օրեայ պատերազմին, երբ ՀՅԴ առաջին վաշտի կազմում պատերազմի առաջին օրն իսկ շուրջ 30 հեմականներ մեկնեցին ռազմաճակատ։ Յետագայում ՀԵՄ բազմաթիւ ընկերներ եւս միացան ՀՅԴ կամաւորական գումարտակին։
Պատէրազմի ցաւալի հետեւանքը եւ Դաշնակցութեան քաղաքական ուղեգիծը ՀՅԴ երիտասարդութեանը հանեց փողոց՝ պայքարի։ Առաջին իսկ օրերից բողոքի եւ անհնազանդութեան գործողութիւնների կազմակերպումը եւ իրականացումը, ցոյցերի առաջնագծում լինելը բարձրացրին ՀՅԴ երիտասարդական միութեան դերը երիտասարդական դաշտում՝ ձեւաւորելով ազնիւ, ազգային եւ պայքարող երիտասարդութեան հեղինակութիւն։ Սա օգնեց մէզ յետագայում եւս մեր շուրջ համախմբելու շատ երիտասարդների՝ ընդլայնելու միութեան, համակիրների շարքերը եւ համագործակցելու բազմաթիւ երիտասարդական խմբերի հետ։ ՀՅԴ ՀԵՄ-ի պայքարը ակնառու էր եւ՛ «Հայրենիքի փրկութեան», եւ՛ «Դիմադրութեան» շարժման օրերին։ Այս ողջ ընթացքում ՀՅԴ ՀԵՄ-ը ուղենիշային դերակատարութիւն է ունեցել եւ ունի ազգային երիտասարդութեան շրջանում։
Մենք՝ իբրեւ այս երկրի ազգային հիմքերի պահապաններ, իրաւունք չունենք դադարեցնելու մեր պայքարը։ Մենք պայքարել եւ պայքարելու ենք հանուն մեր իդէալների, հանուն Արցախի, հանուն Հայաստանի, հանուն մեր պատմական իրաւունքների վերականգնման։ Այս պայքարը պէտք է մեր յաղթանակով աւարտուի, եւ այդ ճանապարհին դաշնակցական երիտասարդի կամքն անկոտրում է։
Միշտ կը գան նորերը, եւ պայքարը կը շարունակուի․․․
Սեւակ Նազարեան
ՀՅԴ ՀԵՄ կենտրոնական վարչութեան ներկայացուցիչ
