Տիգրան Ճինպաշեան
Հայաստանի անկախութեան 104-րդ տարեդարձը կը դիմաւորենք անկախութեան կորուստի վախերով. Հայաստանի Հանրապետութիւնը կը կառավարուի իշխանութեան մը կողմէ, որ յայտնապէս անկախութիւնը պաշտպանելու համար կամք չի ցուցաբերեր: Իշխանութեան, աւելի ճիշդ` անոր միահեծան ներկայացուցիչ վարչապետին, կը թուի, որ զիջումներ կատարելով` կրնայ պահպանել իր երերացող իշխանութիւնը: Նպատակը ոչ թէ ամէն գնով պետութեան ամբողջականութիւնը, անկախութիւնը, ազատութիւնը պահպանելն է, այլ սեփական իշխանութեան պահպանումը` կորուստներու գնով: Այսինքն` թագաւորութիւնը… աւերակներու վրայ:
2018 թուականի կեղծ յեղափոխութենէն ետք, յաճախ հարիւրամեայ անցեալի հետ բաղդատութիւններ կատարուեցան: Անցեալի ձախողումները շեշտուեցան արդարացնելու համար ներկայի հրաժարումները: Այսպէս է, որ անցեալի պայքարներու պարտութիւնները դարձան ներկայի նահանջներու արդարացումներ: Մոռացութեան տրուեցաւ դէպքերու պատմականութեան սկզբունքը: Պատմական իրողութիւնները պէտք է դատել իրենց ժամանակի պայմաններուն նկատառումով: Տարբեր պայմաններու մէջ, քաղաքական տարբեր դասաւորումներու ենթակայ դէպքերը կարելի չէ հաւասարեցնել ու բաղդատել, 1920 թուականի հայ-թրքական պատերազմի պարտութիւնը չ՛արդարացներ 2020-ի պարտութիւնը: Արդիւնքը չէ, որ կ՛որոշէ կեցուածք մը, քաղաքական դիրքորոշման մը ճիշդ կամ սխալ ըլլալը: Արդարեւ, ազնուագոյն մղումներով առաջ տարուած պատերազմի մէջ կարելի է պարտուիլ, իսկ ամբողջական պարտութենէ խուսափելու համար ժամանակաւոր զիջումները նպատակէն հրաժարում չեն նշանակեր: Պարտուած ղեկավարութիւնը իշխանութիւնը կը զիջի այն յոյսով, որ նոր եկողը պիտի աշխատի կորսուածը վերադարձնել: Այդպէս վարուեցաւ Հայաստանի Հանրապետութեան իշխանութիւնը` 2 դեկտեմբեր 1920-ին իշխանութիւնը յանձնելով համայնավարներուն:
Ինչո՞ւ նման հրաժարման չի դիմեր Նիկոլ Փաշինեանը: Ինչո՞ւ իրեն կը թուի, որ պարտուած ղեկավարի դիրքերէն կրնայ պաշտպանել Հայաստանի ու Արցախի իրաւունքները: Բացայայտօրէն ան իր իսկ ստորագրած յայտարարութիւններուն բերումով կը գտնուի ծանր ճնշումի տակ ու կը յամառի անցեալի ենթադրեալ սխալներու յիշեցումով արդարացնել իր յաջորդական նահանջները:
Որեւէ իշխանութիւն, որուն համար հայրենիքի ամբողջականութիւնը եւ անկախութիւնը բացարձակ արժէք չեն, չի կրնար օրինական համարուիլ, նոյնիսկ եթէ ընտրուած է մեծամասնութեան կողմէ: Քուէներու մեծամասնութիւնը ընթացիկ կառավարում իրագործելու իրաւունք կու տայ: Երկրին ամբողջականութեան ու անկախութեան պահպանումը կապ չունին ընթացիկ կառավարման հետ: Ազգին ու հայրենիքին ճակատագրի տնօրինումը ուրիշ որակի մեծամասնութիւն կ՛ենթադրէ, որ ազգային ուժերու ու հոսանքներու ջանքերուն համադրումով կրնայ ստեղծուիլ:
Վեց դարերու ստրկութենէն ետք, փիւնիկի նման յառնած հայկական պետականութիւնը 28 մայիս 1918-ին հռչակուած անկախ Հայաստանը արդիւնքն էր հայ ազատագրական պայքարին: Ազատագրական պայքարը կը շարունակուի, որովհետեւ ոսոխը կը շարունակէ սպառնալ նուաճուած անկախութեան: Հայ ժողովուրդը անգամ մը եւս ոտքի կանգնած է պաշտպանելու համար իր առհաւական իրաւունքը` հայոց աշխարհի ամբողջականութիւնը եւ անկախութիւնը:
Այս է մայիսեան անկախութեան նորօրեայ խորհուրդը:
