Վահէ Հովհաննիսեան
Այլընտրանքային նախագծեր խումբ
Մի տխմար ձեւակերպում կայ, որն անում են կամ կոմֆորտ զոնայից կամ սեփական անելիքի չիմացութեան պատճառով՝ «քաղաքացին պէտք է տէր կանգնի իր հայրենիքին»։
Բա դո՞ւք ինչ անեք։ Առանց քաղաքական ուժերի կողմից գրագէտ կազմակերպման, առանց ճիշտ բովանդակութեան, մենեջմենթի ու ինքնազոհողութեան զրոյական պատրաստակամութեան, քաղաքացին ինչպե՞ս տէր կանգնի հայրենիքին։
Էդ ի՞նչ դէմագոգիայ է։ Ձեր ու քաղաքացու հայրենիքի ընկալումը 100 տոկոսով տարբեր է, ու դրան հասել ենք ընդամէնը 30 տարում։ «Հին էլիտաները» իրենց դիզած կապիտալի բարձունքից են նայում հայրենիքին, քաղաքացին՝ իր երեխուն մեծացնելու ամենօրեայ հոգսից։
Իսկ մենք քաղաքացի ունե՞նք։ Իսկ ո՞վ խնդիր դրեց՝ անկախութիւն ստանալուց յետոյ անկախ պետութեան քաղաքացի ձեւաւորել։ Մեծ հաշուով, մենք ունեցել ենք սխալ հասկացուած պետութիւն, որի միջավայրում է ձեւաւորուել այսօրուայ քաղաքացին։ Եւ հէնց դրա շնորհիւ Նիկոլն իր դատարկ պոպուլիստական գործելաոճով կարողացաւ գրաւել «քաղաքացու» սրտէրը։
Անտէր թողնուած ժողովուրդ, անտէր թողնուած ընտրազանգուածներ
Այսօր մենք ունենք անտէր թողնուած ժողովուրդ, անտէր թողնուած ընտրազանգուածներ։ Սա ծանր իրողութիւն է, բայց մենք պէտք է ունենանք խիզախութիւն՝ սա ընդունելու, որովհետեւ դա կը յուշի-կը ստիպի յետագայ ճիշտ քայլերը։
1. Պետք է տէր կանգնել ընտրազանգուածներին, եւ ոչ թէ՝ տարուայ մէջ մի քանի օր կոչ անել կենաց ու մահու ընդվզման, իսկ մնացած ժամանակ մոռանալ մարդկանց մասին։ Ընտրազանգուածներին պէտք է տալ ապագայի ամբողջական փաթեթ, որտեղ մարդը կը տեսնի իր, իր ընտանիքի, իր գիւղի-քաղաքի, իր պետութեան շահը։ Քաղաքական-հանրային ձեւաչափերի առաքելութիւնը դա է, ոչ թէ ապագայ մանդատի կամ հաստիքի հաշուարկը։
2. Պետք է գնալ միջընտրազանգուածային երկխօսութեան։ Սա է լիդերութիւնը, սա է սօլիդութիւնը։ Նիկոլի ընտրազանգուածի 80 տոկոսն արդէն իրենը չէ, բայց մենք այս մարդկանց հետ խօսելու, ընտրութիւն առաջարկելու, համագործակցութեան դաշտ բերելու փոխարէն շարունակում ենք սպառնալ կամ վիրաւորել։ Տաւուշի թեման հէնց բացուեց, ընդդիմադիր շրջանակներից սկսեցին տարածուել այդ գիւղերի՝ 2021թ. քուէարկութեան արդիւնքները։ Ինչքայ´ն պէտք է չհասկանալ Հայաստանը, չհասկանալ ժողովրդին, ու չհասկանալ հասարակ մարդուն՝ սա անելու համար։ Ի՞նչ էիք ուզում ասել դրանով, որ ձեզ հասնու՞մ է։ Բայց սա Տաւուշի խեղճուկրակ գիւղացու կամ քարոզչութեան ճնշման տակ քուէարկածի խնդիրը չէ, սա մեր բոլորի խնդիրն է, մեր բոլորի սահմանն է, մեր բոլոր յետագայ սերունդների, յետագայ տասնամեակների կամ հարիւրամեակների խնդիրն է։
Կայ գործ՝ անելու
Հայաստանին ապագայ է պէտք, իսկ ապագայի մենեջմենթը պէտք է իրականացնեն նոր ձեւաւորուած կամ ձեւաւորուող ուժերը։ Նրանք, ովքեր խիզախութիւն ունեցան՝ կազմաւորուելու եւ հանրութեան հետ բաց խօսելու։ Այդ ուժերն ունեն բոլոր բարոյական իրաւունքները՝ կազմելու նոր քաղաքական վերնախաւը. «Հայաքուէ», «Մայր հայրենիք», «Նոր ուժ», «Միասին» եւ այլն։ Վստահ եմ՝ առաջիկայում ձեւաւորուելու են նոր ուժեր եւս, նոր ձեւաչափեր, որովհետեւ օբյեկտիւօրէն կայ ընտրազանգուած ու բովանդակութեան բաց։ Բացառիկ դեր պէտք է ունենայ եկեղեցին, եւ կեանքը ստիպում է վերանայել «եկեղեցին ու պետութիւնը առանձին են» թեզը (սրա մասին մանրամասն կը խօսուի առաջիկայում)։ Կարեւոր դերակատարում պէտք է ունենան պայմանական «հին» գործիչների մի անուանացանկ, ովքեր իրենց մարդկային որակներով եւ գրագիտութեամբ ապագայում պէտք է ներդրում ունենան։ Նախկին բոլոր արատաւոր երեւոյթները հանրութիւնն ասոցիացնում է ՀՀԿ-ի հետ, բայց այսօրուայ «նոր» ՀՀԿ-ում մնացել են իրօք քաղաքական մտածողութեամբ, լուրջ դէմքերը, որոնք նաեւ մարդկային կարեւոր յատկանիշներ ունեն եւ պատրաստ են յետագայ զարգացումներին։ Եւ այդ բանաձեւով մենք ամէնուր կարող ենք գտնել քաղաքական նոր դաշտը ձեւաւորող մարդկանց։ Հայաստանի ապագային պէտք են իրական մարդիկ, ոչ թէ հերթական անհասկանալինէրը, որոնց խաղացնում են ներսից կամ դրսից։ Հայաստանն ունի նոր, իրական խնդիրներ, եւ մէզ պէտք է պէտք է նոր, իրական քաղաքական բովանդակութիւն, նոր մենեջմենթ։
